یک متخصص خون و آنکولوژیست گفت: سرطان خون دارای علائم خاصی است که ممکن است با نشانههایی از کم خونی بروز کند، اما نکته مهم این است که با انجام یک آزمایش ساده خون قابل تشخیص است.
دکتر سید اسداله موسوی در گفتوگو با طبنا(خبرگزاری سلامت) با بیان این مطلب افزود: سرطانهای خون متفاوت هستند و به دو دسته حاد و مزمن دسته بندی میشوند و هر دسته نشانههای خاص خودش را دارد. در سرطان خون مزمن نشانههایی از جمله لکههای کبود در پوست بدن یا خونریزی از بینی، دستگاه گوارشی یا در خانمها خونریزی غیرطبیعی زنانگی از رحم دیده میشود.
وی ادامه داد: البته ممکن است بیحالی، ضعف و خستگیپذیری ناشی از کم خونی در نتیجه سرطان خون یا اختلال گلبولهای سفید که فرد را دچار تب میکند، باعث مراجعه بیماران به پزشک میشود.
موسوی تصریح کرد: علائم دیگری نظیر ناخوشی، حال عمومی نامناسب، درد استخوان و بزرگی غدههای لنفی و لوزی نیز میتوانند جزو علائم سرطان حاد خونی باشند. خود سرطانهای خون حاد و مزمن به دو دسته سرطان خون مایلویید و لنفویید تقسیم میشوند.
کم خونی انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلایل مختلف بروز میکنند و به اختصار در ذیل معرفی شدهاند:
1 – کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA): این نوع کم خونی از شایعترین انواع این بیماری است. فقر آهن زمانی بروز میکند که بدن فاقد آهن کافی است.
بدن برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. این حالت معمولا در اثر از دست دادن خون به دلیل مشکلاتی همچون عادت ماهانه طولانی و سنگین، زخمهای داخلی، پولیپهای روده یا سرطان روده بروز میکند.
همچنین، رژیم غذایی فاقد آهن کافی میتواند منجر به بروز این حالت شود. در دوره بارداری نیز عدم وجود آهن کافی برای مادر و جنین موجب کم خونی از نوع فقر آهن میشود.
بدن میتواند با مصرف مود غذایی مانند گوشت گاو، صدفهای خوراکی، اسفناج، عدس، سیب زمینی کباب شده با پوست و تخمه گل آفتابگردان، آهن مورد نیاز خود را به دست آورد.
2- کم خونی مگالوبلاستیک یا فقر ویتامین: این نوع کم خونی معمولا در اثر کمبود فولیک اسید یا ویتامین B-12 بروز میکند. این ویتامینها به بدن در سالم نگهداشتن خون یا سیستم عصبی کمک میکنند. در این نوع کم خونی، بدن گلبولهای قرمز خونی تولید میکند که نمیتوانند اکسیژن را به خوبی تحویل دهند.
قرصهای مکمل حاوی فولیک اسید میتوانند این نوع کم خونی را درمان کنند. فولیک اسید را همچنین میتوان از مصرف دانهها و بنشنها، مرکبات و آب میوهها، سبوس گندم و سایر غلات، سبزیجات برگ پهن و سبز تیره، گوشت طیور، صدف و کبد به دست آورد.
گاهی اوقات ممکن است یک متخصص نتواند تشخیص دهد که علت این بیماری کمبود ویتامین B-12 است. این حالت معمولا در افراد مبتلا به کم خونی وخیم بروز میکند که در حقیقت نوعی بیماری خود ایمنی است. عدم دریافت ویتامین B-12 کافی میتواند موجب کرخی و بیحسی دستها و پاها، مشکلات در راه رفتن، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی شود. نوع درمان بستگی به عامل مولد بیماری دارد، اما به هر حال مصرف ویتامین B-12 ضروری است.
3- بیماریهای نهفته: بیماریهای خاصی وجود دارند که میتوانند به توانایی بدن در تولید گلبولهای قرمز خونی آسیب برسانند. برای مثال، افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی به ویژه بیمارانی که دیالیز میشوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند. کلیههای این بیماران قادر به ترشح هورمونهای کافی برای تولید گلبولهای خونی نبوده و در هنگام دیالیز نیز آهن از دست میدهند.
4- بیماریهای خونی ارثی: اگر در خانواده سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به آن در افراد دیگر نیز افزایش مییابد. یکی از امراض خونی ارثی کم خونی گلبولهای داسی شکل است. به جای تولید گلبولهای قرمز خونی طبیعی که به راحتی درون رگهای خونی حرکت میکنند، گلبولهای داسی شکل حرکت سختی داشته و دارای لبههای خمیده هستند. این گلبولها نمیتوانند در رگهای خونی ظریف به آسانی حرکت کنند و در نتیجه مسیر رسیدن خون به اعضای بدن را مسدود میکنند. بدن گلبولهای قرمز داسی شکل را نابود میکند، اما نمیتواند با سرعت کافی انواع طبیعی و سالم جدیدی را تولید کند. این امر موجب بروز کم خونی میشود نوع دیگری از کم خونی ارثی تالاسمی است. تالاسمی زمانی بروز میکند که بدن ژنهای ویژهای را از دست میدهد و یا ژنهای غیر طبیعی مختلف از والدین به کودک ارث میرسد که به نحوه تولید هموگلوبین تاثیر منفی میگذارند.
5- کم خونی آپلاستیک: نوع نادری از کم خونی است و زمانی بروز میکند که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمیکند. از آنجا که این امر بر گلبولهای سفید نیز تاثیر میگذارد، از این خطر بالای بروز عفونتها و خونریزیهای غیر قابل توقف میشود. این حالت دلایل مختلفی دارد که عبارتند از: الف – روشهای درمانی سرطانها (پرتودرمانی و شیمی درمانی)
ب- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی (مانند مواد مورد استفاده در برخی حشرهکشها، رنگ و پاک کنندهها و شویندههای خانگی)
پ ـ برخی داروها (مانند داروهای مخصوص درمان روماتیسم مفصلی)
ت- بیماریهای خود ایمنی (مانند لوپوس)
ث – عفونتهای ویروسی که بر تراکم استخوانی تاثیر میگذارد.
نوع درمان بستگی به میزان حاد بودن کم خونی دارد. این بیماری را میتوان با تعویض خون، مصرف دارو و یا پیوند مغز استخوان درمان کرد. کم خونی برای پیشرفت در بدن به گذر زمان احتیاج دارد. در آغاز ممکن است هیچ علایمی بروز نکند و یا علایم بیماری بسیار خفیف باشد، اما با پیشرفت بیماری میتوان شاهد علایمی چون خستگی، ضعف، عدم توانایی در کار و تحصیل، کاهش دمای بدن، پریدگی رنگ پوست، ضربان قلب سریع، کوتاهی تنفسها، درد سینه، سرگیجه، تحریک پذیری، کرخی و سردی دستها و پاها و سردرد بود. تشخیص این بیماری با انجام یک آزمایش خون امکانپذیر است. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش و ابتلا به کم خونی انجام آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص نوع آن ضروری است. انتخاب نوع درمان کم خونی بستگی به علت بروز آن دارد. برای مثال، نحوه درمان کم خونی گلبولهای داسی شکل با نحوه درمان کم خونی ناشی از رژیم غذایی فاقد آهن یا فولیک اسید متفاوت است. از این رو برای کشف بهترین روش معالجه باید به متخصص مربوطه مراجعه کرد.
بهترین فوق تخصص خون و انکولوژی
این متخصص خون و آنکولوژیست اظهار داشت: ممکن است در ابتدای سرطان مایلوییدی مزمن علامتی دیده نشود، اما در یک آزمایش ساده تغییر تعداد گلبولهای سفید یا پلاکت خون و وجود احساس ناخوشی در بیمار می تواند منجر به تشخیص سرطان شود. گاهی اوقات ممکن است در سرطان مایلوییدی افراد به علت بزرگ شدن طحال در بالای شکم احساس نامطلوب و تعریق به ویژه تعریق شبانه داشته باشد.
وی با اشاره به سرطان لنفوییدی، گفت: سرطان لنفوییدی نیز به طور معمول با انجام آزمایشی که شاید برای منظور دیگری گرفته شده، ممکن است تشخیص داده شود. در موارد پیشرفتهتر این نوع سرطان غدههای لنفی بیمار در گردن، زیر بغل، طحال و کبد فرد بزرگ شده و علامتهایی ناشی از کم خونی مثل ضعف و بیحالی را شاهد خواهیم بود.
بدون دیدگاه